Wykazanie w dokumentach rozliczeniowych pracownicy na urlopie wychowawczym przejętej w trybie art. 231 K.p.

W połowie marca br. przejmiemy część spółki z o.o. oraz w trybie art. 23¹ K.p. jej pracowników. Jedna z przejętych pracownic korzysta z urlopu wychowawczego i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. W jaki sposób wykazać ją w dokumentach rozliczeniowych składanych za marzec br.?

W przypadku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, nowy pracodawca staje się z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy (art. 23¹ § 1 K.p.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 2009 r. (sygn. akt II UK 309/08, M.P.Pr. 2009/9/450): "Przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę powoduje, że ten przejmuje wszystkich pracowników. Podlegają oni bez przerwy ubezpieczeniom społecznym.". W uzasadnieniu powołanego wyroku wyjaśnił natomiast: "(...) przejęci zostają wszyscy zatrudnieni tam pracownicy, tj. także pracownice przebywające na urlopach wychowawczych (...)". Natomiast Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 2 grudnia 2015 r. (sygn. akt III AUa 569/15) stwierdził, że: "(...) Prawidłowe przejście skutkuje tym, że zakład pracy (bądź jego część) przechodzi z posiadania dotychczasowego pracodawcy w posiadanie kolejnego podmiotu, który wskutek tego staje się pracodawcą dla przejętych pracowników. (...) W takim przypadku płatnikiem zostaje podmiot, który przejął zakład pracy. (...)".

Wobec tego, iż umowy o pracę pracowników przejmowanych w trybie art. 23¹ § 1 K.p. nie ulegają rozwiązaniu, nie ustaje podleganie pracowniczym ubezpieczeniom w ZUS. Konieczne jest jednak:

wyrejestrowanie pracowników (w tym korzystających z urlopu wychowawczego) przez dotychczasowego pracodawcę na druku ZUS ZWUA z datą przejęcia, z kodem przyczyny wyrejestrowania 800 oraz
zgłoszenie do ubezpieczeń z tą samą datą przez podmiot przejmujący na druku ZUS ZUA.

Zwracamy uwagę! Od 1 marca 2017 r. obowiązuje nowy kod przyczyny wyrejestrowania ubezpieczonego 800 - wyrejestrowanie pracownika w związku z przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę w trybie art. 23¹ K.p., o czym pisaliśmy w UiPP nr 5/2017, str. 66-67.

Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie ma innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych (art. 6 ust. 1 pkt 19 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy o sus). Obowiązkowe jest dla niej także ubezpieczenie zdrowotne, jeśli nie podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu z innego tytułu (art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy zdrowotnej).

Zgłoszenia do ubezpieczeń z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym dokonuje się poprzez wykazanie osoby korzystającej z tego urlopu w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X oraz wykazanymi składkami na ww. ubezpieczenia.

Stosownie do art. 36 ust. 2a ustawy o sus, osoba przebywająca na urlopie wychowawczym jest obowiązana poinformować płatnika składek o ustaleniu prawa do emerytury lub renty albo o podleganiu ubezpieczeniom z innego tytułu niż przebywanie na urlopie wychowawczym.

Oświadczenie dla celów ustalenia obowiązku ubezpieczeń emerytalno-rentowych (...) osoby
na urlopie wychowawczym dostępne jest w serwisie www.druki.gofin.pl

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 18 ust. 5b ustawy o sus). Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. W 2017 r. jest to kwota 2.557,80 zł (60% z kwoty 4.263 zł). Przy czym zgodnie z art. 18 ust. 14 ustawy o sus, podstawa ta nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2017 r. nie niższa niż 1.500 zł, tj. 75% z kwoty 2.000 zł). Szczegółowo na ten temat pisaliśmy m.in. w UiPP nr 1/2017, str. 21-23.

Podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych (art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy zdrowotnej). Aktualnie jest to kwota 520 zł.

W przypadku, gdy podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym trwało przez część miesiąca, podstawę wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia należy obliczyć proporcjonalne, tzn. ustaloną podstawę podzielić przez liczbę dni miesiąca, a następnie pomnożyć przez liczbę dni podlegania tym ubezpieczeniom w danym miesiącu. Taka zasada nie dotyczy podstawy wymiaru składki zdrowotnej, gdyż jak stanowi art. 79 ust. 2 ustawy zdrowotnej, jest ona miesięczna i niepodzielna.

W okolicznościach wskazanych w pytaniu, w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za miesiąc, w trakcie którego nastąpiło przejęcie pracownicy korzystającej z urlopu wychowawczego, "dotychczasowy" i "nowy" pracodawca wykazują składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe naliczone od podstawy ustalonej proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniom w danym zakładzie pracy z tytułu przebywania na tym urlopie. Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ze względu na jej niepodzielność, wykazuje tylko przejmowany zakład pracy.

Przykład

Z dniem 14 marca 2017 r. spółka z o.o. A przejmie część spółki z o.o. B oraz w trybie art. 23¹ K.p. jej pracowników, w tym pracownicę korzystającą z urlopu wychowawczego, podlegającą z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Spółka z o.o. B wyrejestruje pracownicę z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA, z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X, z kodem przyczyny wyrejestrowania 800, z datą od 14 marca 2017 r., a spółka z o.o. A z tą samą datą i kodem tytułu ubezpieczenia dokona zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA.

Ustalona przez spółkę z o.o. B podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe wynosi 2.200 zł, a podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi kwota 520 zł.

W dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za marzec 2017 r.:

1) spółka z o.o. B wykaże pracownicę w następujący sposób:

w raporcie ZUS RCA, z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości 922,58 zł (2.200 zł : 31 dni x 13 dni) i naliczonymi składkami oraz podstawą wymiaru składki zdrowotnej w kwocie 520 zł i obliczoną składką,
w raporcie ZUS RSA, z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X, z kodem świadczenia/przerwy 121, okresem od 01.03.2017 do 13.03.2017, liczbą dni 13;

2) spółka z o.o. A wykaże pracownicę:

w raporcie ZUS RCA, z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości 1.277,42 zł (2.200 zł : 31 dni x 18 dni) i naliczonymi składkami, z "zerową" podstawą wymiaru składki zdrowotnej i z "zerową" składką,
w raporcie ZUS RSA, z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X, z kodem świadczenia/przerwy 121, okresem od 14.03.2017 do 31.03.2017, liczbą dni 18.

Zwracamy uwagę! W myśl § 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. nr 62, poz. 286 z późn. zm.), w sytuacji określonej w art. 23¹ K.p., dotychczasowy pracodawca jest obowiązany przekazać akta osobowe pracownika oraz pozostałą dokumentację w sprawach związanych z jego stosunkiem pracy pracodawcy przejmującemu tego pracownika.