Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 11 (317) z dnia 1.06.2012

Urlop wychowawczy a prawo do urlopu uzupełniającego

Pracownica po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego za bieżący rok rozpoczęła roczny urlop wychowawczy. W połowie czerwca br. osiągnie staż uprawniający ją do urlopu uzupełniającego. Czy ten urlop będzie mogła wykorzystać w pełnym wymiarze?

W roku rozpoczęcia urlopu wychowawczego trwającego do kolejnego roku kalendarzowego urlop wypoczynkowy w zasadzie nie podlega proporcjonalności. Oznacza to, że 6 dni urlopu uzupełniającego za dany rok, do którego prawo zostanie nabyte w trakcie urlopu wychowawczego będzie można udzielić pracownicy, o której mowa w pytaniu, po jej powrocie do pracy.

Pracownikowi, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze przysługuje urlop uzupełniający w wymiarze 6 dni niezależnie od miesiąca kalendarzowego nabycia prawa do tego urlopu (art. 158 K.p.). Na nabycie uprawnienia nie wpływa przebywanie na urlopie wychowawczym, ponieważ okres trwania tego urlopu w dniu jego zakończenia wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 186⁵ K.p.).

Biorąc pod uwagę fakt, iż w trakcie urlopu wychowawczego nie jest możliwe korzystanie z urlopu wypoczynkowego, pracownica zrealizuje swoje uprawnienie z chwilą powrotu do pracy. Urlop ten nie podlega redukcji z mocy art. 155² K.p., co wynika stąd, że pracownica nie wraca do pracy w tym samym roku, w którym korzysta z urlopu wychowawczego. Pracodawca zastosuje zasadę proporcjonalności do urlopu wypoczynkowego należnego za rok podjęcia pracy po urlopie wychowawczym.

W takim przypadku należy zastosować przepisy art. 155² K.p. łącznie z art. 155¹ § 1 pkt 2 K.p. Jednym z wymienionych w art. 155² K.p. okresów niewykonywania pracy wpływających negatywnie na wymiar urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym jest urlop wychowawczy. Pracownikowi powracającemu do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego, po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie m.in. urlopu wychowawczego przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym:

• do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego albo
   
• do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym - w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.

Pracownica przebywająca od 5 marca 2012 r. na rocznym urlopie wychowawczym w dniu 20 czerwca br. osiągnie 10-letni staż pracy, który uprawnia ją do wyższego wymiaru urlopu. W sytuacji gdy przed urlopem wychowawczym wykorzystała cały należny jej dotychczas urlop (20 dni), będzie jej przysługiwał urlop uzupełniający w wymiarze 6 dni. Prawo do tego urlopu nabędzie w momencie zakończenia urlopu wychowawczego.

Natomiast za 2013 r. będzie jej przysługiwał urlop proporcjonalny w wymiarze 22 dni (10/12 x 26 dni = 21,66 dnia, po zaokrągleniu 22 dni).

Zwracamy uwagę! W art. 155² K.p. ustanowiono dwie metody obliczania urlopu proporcjonalnego po okresie niewykonywania pracy. Pierwsza znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy pracownik przed rozpoczęciem takiego okresu nie nabył jeszcze prawa do urlopu kolejnego. Przysługuje mu wówczas po podjęciu pracy urlop proporcjonalny do końca okresu pozostałego do końca roku kalendarzowego (ewentualnie do końca zatrudnienia, jeśli umowa na czas określony rozwiąże się przed upływem roku kalendarzowego). Drugi sposób dotyczy pracownika, którego nieobecność w pracy przypadała już po nabyciu prawa do urlopu kolejnego. Wówczas wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.

Pracownica zatrudniona na czas nieokreślony, uprawniona do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze, korzystała z urlopu wychowawczego od 2 listopada 2011 r. do 31 marca 2012 r.

Po powrocie z urlopu wychowawczego nabyła prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca roku kalendarzowego, czyli do 20 dni urlopu (9/12 x 26 dni = 19,5 dnia, po zaokrągleniu 20 dni).

Pracownicy uprawnionej do 26 dni urlopu udzielono urlopu wychowawczego od 1 lutego do 31 marca 2012 r. Pracownica nie korzystała przed tym okresem z urlopu wypoczynkowego za 2012 r.

Po powrocie z urlopu wychowawczego należało obniżyć wymiar urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie za 2 miesiące nieobecności, czyli o 4,33 dnia (2/12 x 26 dni = 4,33 dnia).

Za rok bieżący pracownica jest uprawniona do 22 dni urlopu wypoczynkowego (26 dni - 4,33 dnia = 21,67 dnia, po zaokrągleniu 22 dni).

Pracownica zatrudniona na czas nieokreślony wykorzystała w styczniu br. urlop wypoczynkowy w pełnym, przysługującym jej wymiarze 20 dni. Obecnie przebywa na urlopie wychowawczym udzielonym na 5 miesięcy i wróci do pracy 15 września br. kiedy to będzie legitymowała się 10-letnim stażem urlopowym, uzyskanym w lipcu br.

Pracownica z chwilą powrotu do pracy nabędzie prawo do urlopu uzupełniającego w wymiarze 6 dni. Urlop ten z mocy art. 155² K.p. podlega redukcji i przysługuje w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia jaki pozostanie do końca roku, czyli 2 dni (4/12 x 6 dni = 2 dni). Do obliczenia wymiaru urlopu uzupełniającego zastosowano pierwszą metodę, ponieważ pracownica przed rozpoczęciem urlopu wychowawczego nie była jeszcze uprawniona do urlopu uzupełniającego.