Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 2 (476) z dnia 10.01.2019

Składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe osób korzystających z urlopu wychowawczego

Od 1 października 2018 r. pracownica przebywa na urlopie wychowawczym i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obliczona przez pracodawcę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe wyniosła 3.000 zł, dlatego została ograniczona do maksymalnej wysokości obowiązującej w ubiegłym roku. Czy od stycznia br. powinniśmy podnieść podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe do wysokości granicznej obowiązującej w tym roku?

Tak. Zgodnie z art. 18 ust. 5b ustawy o sus, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Powołany przepis zawiera zastrzeżenie, że podstawa wymiaru tych składek nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18 ust. 14 ustawy o sus).

Obliczając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym, należy ustalić więc przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, a jeżeli pracownik nie ma tak długiego okresu zatrudnienia - za pełne miesiące kalendarzowe poprzedzające ten urlop. Przy obliczaniu tej kwoty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy zasiłkowej (z pewnymi różnicami, np. nie pomniejsza się wynagrodzenia o kwoty składek finansowanych przez pracownika). Tak ustalona podstawa nie może być:

• wyższa od kwoty 60% prognozowanego wynagrodzenia, która w 2019 r. wynosi 2.859 zł, tj. 60% z 4.765 zł oraz 
   
• niższa od kwoty 75% minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2019 r. od kwoty 1.687,50 zł, tj. 75% z 2.250 zł.

W 2018 r. kwoty te wynosiły odpowiednio 2.665,80 zł i 1.575 zł.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z wyjaśnieniem ZUS, dla pracownika "pełnoetatowego" podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2019 r. nie niższa niż 2.250 zł), natomiast dla niepełnoetatowego - od kwoty minimalnego wynagrodzenia, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru jego czasu pracy, z zastrzeżeniem, że nie niższa niż 75% minimalnego wynagrodzenia.

Pracownica od 1 października 2018 r. do 30 września 2020 r. przebywa na urlopie wychowawczym i z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jest ona zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem ustalonym w stałej miesięcznej wysokości 3.000 zł.

Wyliczona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym wyniosła 3.000 zł (3.000 zł x 12 m-cy : 12 m-cy). Ponieważ była ona wyższa od kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego obowiązującej w 2018 r., za podstawę przyjęto kwotę 2.665,80 zł. Od 1 stycznia 2019 r. kwota stanowiąca 60% ww. wynagrodzenia wynosi 2.859 zł. Ponieważ wyliczona podstawa jest wyższa od tej kwoty, od stycznia br. należy ograniczyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe do kwoty obowiązującej w tym roku, czyli do kwoty 2.859 zł.

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że pracownica uzyskuje wynagrodzenie na poziomie minimalnym.

Wyliczona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe wynosi 2.075 zł [(2.000 zł x 3 m-ce + 2.100 zł x 9 m-cy) : 12 m-cy] i była/jest niższa od najniższej obowiązującej pracownika pełnoetatowego. A zatem pracodawca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie od października do grudnia 2018 r. obliczał od podstawy w wysokości wynoszącej miesięcznie 2.100 zł, natomiast od stycznia 2019 r. oblicza od podstawy w kwocie 2.250 zł.

Przypominamy, że podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób korzystających z urlopu wychowawczego stanowi kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego, który od 1 listopada 2018 r. wynosi 620 zł.