Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 7 (337) z dnia 1.04.2013

Zaliczalność okresu urlopu wychowawczego do stażu uprawniającego do nagrody jubileuszowej

Pracownica urzędu miejskiego przedłożyła świadectwo pracy na okres do 31 grudnia 1990 r. Z jego treści wynika, że na kilkanaście dni przed końcem zatrudnienia udzielono jej 3-letniego urlopu wychowawczego. Czy okres urlopu należy zaliczyć do stażu jubileuszowego, a jeśli tak, to czy łącznie z przedziałem czasowym po ustaniu zatrudnienia?

Urlop wychowawczy należy zaliczyć do stażu pracy w wymiarze obejmującym okres od dnia przejścia na urlop do dnia ustania zatrudnienia. Wyjątek stanowi urlop udzielony w okresie obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych, gdy jego przerwanie nastąpiło z powodu rozwiązania stosunku pracy w związku z likwidacją zakładu albo (po 16 sierpnia 1990 r.) z przyczyn określonych w ustawie o zwolnieniach grupowych.

Wieloletnia praca pracownika samorządowego jest gratyfikowana nagrodą jubileuszową. Wynosi ona:

• po 20 latach pracy - 75% wynagrodzenia miesięcznego,
   
• po 25 latach pracy - 100% wynagrodzenia miesięcznego,
   
• po 30 latach pracy - 150% wynagrodzenia miesięcznego,
   
• po 35 latach pracy - 200% wynagrodzenia miesięcznego,
   
• po 40 latach pracy - 300% wynagrodzenia miesięcznego,
   
• po 45 latach pracy - 400% wynagrodzenia miesięcznego.

Do okresów pracy, które zaliczane są do stażu jubileuszowego tej grupy zatrudnionych, wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Tak stanowi art. 38 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. nr 223, poz. 1458 z późn. zm.), dalej ustawy.

W świetle powołanej regulacji do stażu jubileuszowego wlicza się wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia, od podjęcia do ustania stosunku pracy. Przepisy prawa pracy przewidują przy tym takie zdarzenia podczas zatrudnienia, które należy od stażu odjąć. Przykładowo do okresu pracy, nie wlicza się okresu urlopu bezpłatnego. Powyższe wynika z art. 174 § 2 K.p., który do pracowników samorządowych znajduje zastosowanie na mocy art. 43 § 1 ustawy.

Jeżeli jednak chodzi o urlop wychowawczy, to okres tego urlopu w dniu jego zakończenia wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Tak stanowi art. 186⁵ K.p. Przy czym urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi i w momencie utraty tego statusu przez osobę z niego korzystającą, ulega zakończeniu. Nie można uznać, że przebywa (przebywał) na takim urlopie ten, którego stosunek pracy został rozwiązany bądź wygasł.

Wyjaśniamy, że przyjmowanie niektórych okresów sprawowania opieki nad dzieckiem niezależnie od braku statusu pracowniczego przewidują przepisy emerytalne. Przykładowo okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 4 (w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat), należą do tzw. okresów nieskładkowych w rozumieniu ustawy emerytalnej. Przepisy prawa pracy nie powielają takiego rozwiązania. Dlatego niezrealizowanej części urlopu wychowawczego z uwagi na wcześniejsze ustanie stosunku pracy co do zasady nie można zaliczyć do stażu jubileuszowego.

Zwracamy uwagę! Przepisy rozporządzenia regulującego urlopy wychowawcze w latach 1981-1996, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych (Dz. U. z 1990 r. nr 76, poz. 454 z późn. zm.) zaliczyły do okresów pracy okres urlopu wychowawczego, który miałby miejsce w czasie jego obowiązywania, gdyby nie rozwiązanie umowy z powodu likwidacji zakładu, a od 17 sierpnia 1990 r. z przyczyn pracodawcy na podstawie ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. nr 4, poz. 19 z późn. zm.). W myśl przepisu § 15 ust. 2 rozporządzenia z dnia 17 lipca 1981 r. okres, na który pracownicy udzielono urlopu wychowawczego, przypadający po rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn określonych wyżej, a także okres przerwy w zatrudnieniu odpowiadający okresowi urlopu wychowawczego, do którego pracownica byłaby uprawniona, gdyby stosunek pracy nie został rozwiązany z tych przyczyn, traktuje się jak okres zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym pracownica korzystała z tego urlopu. Na potrzeby udokumentowania powyższych okoliczności w razie rozwiązania z pracownicą korzystającą z urlopu wychowawczego w tym okresie stosunku pracy z powyższych przyczyn, zakład pracy został zobowiązany do stwierdzenia w świadectwie pracy okresu udzielonego urlopu wychowawczego.

Umowa o pracę pracownicy urzędu terenowego organu administracji państwowej, korzystającej z urlopu wychowawczego udzielonego na okres od 8 grudnia 1990 r. do 7 grudnia 1993 r. uległa wygaśnięciu z dniem 31 grudnia 1990 r. na mocy art. 33 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. nr 21, poz. 124 z późn. zm.). Powyższe było wynikiem krajowej reformy administracyjnej i likwidacji jednostki, w której zatrudniano pracownicę.

W przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy… . W świetle tego faktu oraz wobec treści przepisu § 15 ust. 2 rozporządzenia w sprawie urlopów wychowawczych z dnia 17 lipca 1981 r., pracownicy należy zaliczyć do stażu jubileuszowego cały okres urlopu wychowawczego.